Een minderjarig kind valt altijd onder iemands gezag. In het ideale geval hebben de beide ouders het gemeenschappelijk gezag, toch zijn daar in de praktijk veel afwijkingen op te vinden. Via het gezagsregister kun je nagaan welke beslissingen er over het gezag van een bepaald kind genomen zijn.
Wat staat er in het gezagsregister?
In dit register staan alle beslissing met betrekking tot het gezag over een kind beschreven als dit afwijkt van het normale ouderlijke gezag. Komt de naam van een kind niet voor in het register dan is het gewone gezag van kracht; dit is de moeder of bij huwelijk of geregistreerd partnerschap de beide ouders. Afwijkingen in de gezagsregeling kunnen ontstaan na overlijden, na een scheiding of na ontneming van het gezag door de rechtbank.
Wie heeft het gezag?
Zonder gerechtelijke ontzegging heeft de moeder steeds het gezag voor haar kind of kinderen. Is zij gehuwd of is zij een geregistreerd partnerschap aangegaan, dan hebben beide partners het gezag. Wordt daar door de bevoegde rechtbank een andere beslissing in genomen, dan zal dit in het gezagsregister vermeld worden. Een uittreksel van het gezagsregister kan bij iedere Nederlandse rechtbank eenvoudig verkregen worden.
Als een kind 18 jaar wordt, komt het gezag automatisch te vervallen.
Er zijn omstandigheden aan te halen waarin de rechter het raadzaam acht iemand het ouderlijk gezag te ontzeggen. Dit kan als er ernstige bewijzen zijn van een ontoelaatbare behandeling van het kind. Op dat moment zal het kind onder het gezag van een voogd komen te staan.
Een voogd aanwijzen
Degene die het gezag over een kind heeft, kan ook de voogdij regelen. Dit wil zeggen dat er al bij leven een voogd wordt aangesteld voor het geval degene die het gezag heeft, zou komen te overlijden. Dit voogdijschap wordt opgenomen in het voogdijregister en het verzoek hiertoe kan gratis en online gebeuren. Een andere mogelijkheid is het aanduiden van een voogd in een wettelijk geregistreerd testament.
Als de rechtbank aanwijzingen en bewijzen heeft dat iemand niet op de correcte manier voor zijn of haar kind kan zorgen, zal de rechter, eventueel na overleg met het kind, een voogd aanduiden.
Belang van het kind staat centraal
Het ouderlijk gezag en de plichten die daarbij komen kijken, worden in Nederland heel ernstig genomen. Een kind moet in de best mogelijke omstandigheden kunnen opgroeien met voldoende kansen en voldoende aandacht voor groei en ontwikkeling. In het ideale geval wordt het ouderlijk gezag opgenomen door de natuurlijke ouders. In het geval dat dit niet kan, wordt naar een oplossing gezocht in de vorm van een voogd. Het belang van het kind staat hierbij steeds centraal.
